125 bin Lira’ya kuruldu, Avrupa’nın zirvesine çıktı

Ceyhun KUBURLU – AJANSSPOR

Barcelona’yı yenerek 45 yıllık tarihinde birinci sefer Euroleague şampiyonluk kupasını kaldıran Anadolu Efes Kulübü’nün potadaki yılları tam manasıyla Türk sporuna ve gencine de ilham kaynağı oldu. Türkiye’nin siyasi ve ekonomik krizlerle boğuştuğu 70’li yıllardan günümüze kadar uzanan Anadolu Efes Spor Kulübü’nün tarihi İstanbul Moda’daki bir kilisenin bahçesinde başladı. Lider Tuncay Özilhan ve arkadaşı Pano Natof’un, 1976 yılında 125 bin liraya satın aldığı Kadıköyspor ile kurulan yeni kulübe Anadolu Efes ismi verildi. Kazanılan kupalar, ekonomik krizler, kaybedilen şampiyonluklar ve bir basketbolcu fabrikası görünümüne kavuşan Anadolu Efes’in potadaki tarihi Türk sporunun da ilham kaynağı niteliğinde.

Eczacıbaşı örnek oldu

Tuncay Özilhan ile lise arkadaşı Pano Natof, Türkiye’nin büyük siyasi ve ekonomik krizler yaşadığı 1970’li yıllarda Efes Pilsen Spor Kulübü’nü kurmaya karar verdi. 1976’da Kadıköyspor’u devralan Tuncay Özilhan o periyodu “Anadolu Efes 30. Yıl Belgeseli”nde şöyle anlatmıştı: “1972-1975 devrinde Amerika’da öğrenciydim. O devirde NBA (Amerikan Profesyonel Basketbol Ligi) maçlarını da hiç kaçırmadım. Buradaki atmosferi ve spora olan yakınlığı daha fazla hissetim. Arenalardaki seyirci coşkusunu yakından yaşadım. 1975’ten sonra Türkiye’de ’Anadolu Efes olarak sporda ne yaparız’ dedim. O yıllarda Eczacıbaşı’nın potada başarılı periyoduydu ve bir iki maçına gittikten sonra ’Türkiye’de bir kulüp devralalım ve bunu geliştirelim, toplumsal sorumluluk olarak Türk gencine sporu sevdirelim’ diye düşündük. Tıpkı vakitte Anadolu Efes markasının gelişimine de katkıda bulunacağına inandık.”

45 yıllık bir hikaye

Pano Natof’a bu fikirlerini aktaran Özilhan, 45 yıl boyunca Türkiye ve Avrupa’da büyük başarılara imza atacak olan Anadolu Efes’in devralma sürecini şöyle kıymetlendirdi: “Kadıköyspor bize yakın geliyordu. Lisedeki birtakım arkadaşlarımız da burada oynuyordu. Daha sonra bu kulübü satın almaya karar verdik. O vakitler bu kulüp Aydan Siyavuş’un babası Ali Siyavuş’un denetimi altındaydı. Kadıköyspor’u 125 bin TL ödeyerek Ali Bey’den devraldık.”

Basketbolu yayma fikri

1980’li yıllarda alt yapıya büyük yatırımlar yapılmaya başlandı. Yüksek fiyatlarla transferler yerine gençlere ehemmiyet verildi. 6-8 yaşındaki çocukların baskete olan ilgisi Tuncay Özilhan’ı da heyecanlandırdı. Yenilenme sürecini Özilhan, şöyle kıymetlendirdi: “O devirde kimsenin yapmadığı kadar yatırım yaptık. İlanlar verip 6-8 yaşlarındaki çocukların gelmesini sağladık. Seçmeler yaptık. Onlara eşofman, top, ayakkabı ve kitap verdik. İki üç kadro çıkarıp basketbol öğretildi.”

Avrupa’da kazandığı başarılarla Türkiye’de birçok birincisi yaşatan Anadolu Efes, deneyimiyle her vakit alt yapısını sağlam tutmaya çalıştı. Türkiye’nin en iyi koçlarını yetiştiren ve en iyi basketbolcularını dünya vitrinine çıkaran grup oldu. Anadolu Efes’te, 5 şampiyonluk ve pek çok Avrupa deneyimi yaşayan, Ulusal Grup antrenörlüğü de yapan Aydın Örs ve İtalya liginden bir ekip olan Siena’nın başına geçip, Saporta Kupası’nı Siena’ya taşıyan Ergin Ataman üzere başarılı koçlar vazife aldı. Anadolu Efes, ailesinden Mirsad Türkcan, Hidayet Türkoğlu, Hüseyin Beşok ve Mehmet Okur üzere başarılı oyuncular da yetişti.

Anadolu Efes’in potadaki 45 yıllık hikayesinden kesitler:

• 1976 yılında Kadıköyspor devralındı ve Efes Pilsen kuruldu.
• Kurulduğu günden itibaren 2 yıl boyunca hiç yenilmedi.
• 1’inci ligdeki birinci döneminde şampiyon oldu.
• 1980’li yıllarda mali kriz yaşadı ve 1985-91 yılları ortasında şampiyon olamadı.
• 1992’de Aydın Örs’ün başa geçmesiyle değişim başladı.
• 1993 yılında Avrupa Kulüpler Kupası’nde final oynayan birinci Türk kadrosu oldu.
• 1996 yılında Koraç Kupası’na uzanan Efes, Türkiye’nin Avrupa’da kupa kaldıran birinci ekibi oldu.
• 2000 yılında Avrupa Ligi’nde Final Four, heyecanını yaşayan birinci Türk ekibi unvanını kazandı.
• NBA’ye birinci ve en çok oyuncu veren Türk ekibi Efes Pilsen oldu.
• NBA tarafından davet edilen ve NBA kadroları ile Amerika’da maç yapan tek Türk kadrosu olmayı başardı.

Türk basketbolunun en çok kupa kazanan ekibi

• 14 Türkiye Basketbol Ligi Şampiyonluğu
• 11 Türkiye Kupası Şampiyonluğu
• 12 Cumhurbaşkanlığı Kupası Şampiyonluğu
• 2 G.S.G.M. Kupası Şampiyonluğu
• 1 Basketbol Gençler Ligi Şampiyonluğu
• 4 Ümit Grup Türkiye Şampiyonluğu
• 20 Genç Grup Türkiye Şampiyonluğu
• 17 Yıldız Ekip Türkiye Şampiyonluğu
• 15 Küçük Kadro Türkiye Şampiyonluğu

Ajansspor