Eddie Newton, Türk futbolu hakkında ne düşünüyor?

Trabzonspor’un yeni teknik yöneticisi Eddie Newton’un bilinmeyen istikametleri. İngiliz teknik adam Türk futbolu hakkında ne düşünüyor? İşte ayrıntılar…

Eddie Newton, Türkiye’deki birinci röportajını şimdi Chelsea’de görevliyken Sporlig’den Selahatin Ekrekli’ye vermişti.

Chelsea açısından bir sorun yok. Alışılmış ki benim de Türkiye ile ilgili deneyimlerim olduğu için oyuncuların başlarındaki soru işaretlerinde onlara yardımcı oluyorum. Aslında genç oyuncular için Türkiye iyi bir gelişim ülkesi değil. Olgunlaşmış ya da muhakkak bir yaşa gelmiş oyuncuları Türkiye’ye yollamak açısından bir sorun yok. Ancak genç oyuncuları buraya yollamak bence yanlışsız bir fikir değil. Zira kendisini geliştirecek hoca da yok burada. Ayrıyeten hem ekonomik hem de taraftar yapısından ötürü genç oyuncuların burada olmaması lazım.

Büyük ekonomik sorunlar olduğu için kulüpler eski yaptıkları nizamda iş yapamıyorlar. Parayı verip eskisi üzere A kadro düzeyine oyuncular yetiştiremiyorlar. Altyapıdan oyuncu çıkaracak hoca olmadığı için üretim de olmuyor. Maddiyattan ötürü kaliteli oyuncu da getiremiyorsun. Şu anda bence en büyük sorun bu. Öbür liglerden, Bundesliga, Seri A, La liga’dan örnek verirsek finansal durumlarının iyi olmasının yanı sıra oyuncu da yetiştiriyorlar. Zira onların altyapı hocaları çok iyi. Bu noktada bence Türkiye’nin en büyük sorunu bu.

Büyük ekiplerde, genç yaşta, Şampiyonlar Ligi, Avrupa ligi ve üst seviye maçlarda oynayabilen oyuncular Avrupa ekipleri için değerli bir oyuncu üzere görünebilirler. Şimdiden kendilerini orada gösterebilirler. Gördüğüm kadarıyla Türk oyuncuların baş yapısı da değişmeye başlıyor. Yeni ülkelere ve yani ekiplere gitmeye, yeni müsabakalara, yeni çabalara daha açıklar. Biraz daha cüret geldi diyebilirim. Bizim için en değerli kriter ise oyuncuların daha üst seviye ekiplerden gelmeleri! Çok genç yaşta Ozan Kabak üzere Şampiyonlar Ligi’nde oynamalı mesela. Bu üzere oyuncular göze çarpmaya başladı.

Cenk Tosun konusuna geline, Cenk çok çalışkan bir oyuncu bunları biliyoruz fakat şu an ondan daha süratli ve güçlü defans oyuncuları var. Bu oyuncularla savaşması lazım. Onlar canavar üzere. Cenk’in yanlış ligde değil lakin ligdeki yanlış kadroda olduğunu söyleyebilirim.

Doğal ki Galatasasaray. Bunun nedeni de benim oynadığım devirlerde Manchester United maçında ”cehenneme güzel geldiniz” pankartları ve stattaki süper ambians… Hafızalarda bu kaldı.

Başakşehir’i başkalarından farklı olarak görüyorum zira kulüp yapısı çok iyi. Uygun yönetiliyor. En sistematik kulüp diyebilirim. Bence insanların örnek alması lazım. Kulüp yapılanmalarındaki en değerli sorun ise şu; kısa, orta ve uzun vadeli planlarının olmaması. Daima günü kurtarma peşindeler. Anlık düşünüyorlar. Bir anda patlıyor sonra tabana vuruyorlar. Lakin bu hadise yalnızca Türkiye’de olmuyor. Bu dünya, Avrupa ve başka ülkelerdeki kulüplerde de var. Yani herkes kendine nazaran kısa, orta ve uzun vadeli plan yapmalı. Sistem fakat bu türlü yürür. Anlık iniş ve çıkışlar insanlara birşey kazandırmaz.

Her kulüp kendi çapına nazaran hareket etmeli. Yani ayağını yorganına nazaran uzatmalı. Kendilerine gaye koyarken basamakları yavaş yavaş çıkmalı. Bir örnek vereyim. Mesela ben daha alt sıralarda gayret eden bir ekibim. Benim kendime nazaran bir plan yapmam lazım. O ekibin ya da kulübün kapasitesine uygun bir plan olmalı bu. Ona nazaran kadro içinde bir operasyon yapıp uzun vadeli bir amaç koymam gerek. Evet tahminen bir gün Avrupa Ligi’ne yahut daha sonrası için Şampiyonlar Ligi’ne katılabilirsin fakat bizden örnek verirsek hiç bir vakit Chelsae, Liverpool yahut Manchester United üzere hareket etmeye çalışmamalıyım. Ben kendimi o ekiplerle kıyaslayıp, onlar üzere davranarak başarılı olamam.

Yabancı kuralında kıymetli iki sorun var. Birincisi alt yapıdan oyuncuları yetiştirecek hocaların olmaması, başkası ise sistemli bir işleyiş ve sabrın olmaması…İngiltere’de son 2 yılda 2 turnuvada U17 İngiltere ulusal grubu dünya kupasını aldı. ve U 21 de Toulon diye bir turnuva vardı orada şampiyon oldu. Bu İngiltere’de şu ana kadar olmayan bir şeydi. Bizim ülkede yabancı sonu aşikâr, alttan yetiştirmeye başladık. Bunları kendi ortasında rekabet ettirdik. Örneğin artık Alman kulüpleri, İngiltere’den genç İngiliz oyuncu alıyorlar. Zira hem fizik, hem de taktik olarak iyi oyuncular yetiştiriyoruz. Asıl vaka bu. Bunları harmanlamanız lazım. Oyuncuları kendi ortalarında yarıştıracaksın. Maalesef Türkiye’de bu yok. Yani sabır yok.

Ekstra çalışma hadisesini Avrupa’da yapmayan oyuncular da var. Mesela bir örnek vereyim. Zola ile birlikte oynadım. Dünyanın en iyi oyuncularından biriydi lakin her idman bittiğinde ekstradan frikik çalışıyordu. Bu bir kulüp kültürü, hocanın kültürü, oyuna bakış açısı, bu bir iş. Sonuçta kimse oraya cümbüş için gelmiyor. Ay sonunda herkes parasını alıyor. Paranı alıyorsan bu işin karşılığını da vermek zorundasın. Bu işin karşılığını verirken de yerine getirmekle zorunluğu olduğun bir kültür var fakat bu yalnızca oyuncunun kendi başına yaratabileceği bir kültür değil. Bunu, kulüp kültürü ve hocanın oyuna bakış açısı da destekliyor.

Öbür bir örnek ise; 23 yaşında banka hesabı epeyce sağlam olan bir oyuncu, kendini istese salabilir lakin mesela oyuncunun bir eksiği vardır hoca olarak senin bu oyuncuyu yönlendirmen lazım. Örneğin biz Chelsea’de iken onlar için bir ortam kurduk. Tesisin iyi olacak, dinlenme yerin olacak. Maçın kriteri ve tahlili olacak.

U 12 oyuncusu olarak Fulham’dan deneme yoluyla Chelsea’ye geldim. Daha sonra profesyonel mukavele teklif edildi. Mukavele sonrasını takiben kiralık olarak Cardiff City’ye gittim, sonra final oynayamadan döndüm. Mesleğimde 5 tane final var. Bunların dördünü kazandım. Birinde ise yoktum. Daha sonraki süreçte U10 hocası olarak başladım.  U11-U12 hocası çalıştıktan sonra da Akademi’de ve A grup bazında misyonlar yaptım.

1994 yılında M.United’a karşı FA Cup’ta oynadım. FA Cup bildiğiniz üzere İngiltere’nin en itibarlı kupası lakin kaybettik. Kazandıklarım ortasında ise 1997 FA Cup var. Finalde Middesborgh karşı oynadım ve 2-0 kazandık. Birinci golü Di Matteo attı, ikinci golü de son dakikalarda ben attım. 1998’de İngiltere Lig Kupası’nı kazandık. 1998-99 döneminde Üstün Kupa finalinde Real Madrid’i yendik. Bir de Kupa Galipleri kupasında Stutgart’ı yendik. Mesleğim boyunca 4 kupa kazandım.

İngiltere ümit ulusal grubunda Türkiye’ye karşı forma giydim.

1991 yılında İstanbul’da maçımız vardı. Idman esnasına Steve Mc Manaman’la duran top çalışıyorduk. Bir adam kenardan daima küfür ediyordu. Onu hiç unutmuyorum. Biz gülmekten kırılıyorduk. Enteresan yanı ise küfrü İngilizce söylüyordu. Bir de A ulusal maça giderken otobüsün perdelerini çekmek zorunda kaldık. Cam kenarına oturmak yasaktı. Fakat ben dinlemedim cam kenarına gittim, perdeyi açtım, bir tane tank gördüm. Arkadaşlara dönüp dedim ki; “Savaş alanına giriyoruz.”(gülerek) O gün yaşadıklarımızı unutamıyorum. Türk taraftarları ortasında farklı bir kısım yapmışlardı bizim için. Orada oturmak zorunda kalmıştık. Stadı hatırlamıyorum. Bir meşale attılar. Steve McManaman’ın üzerine düştü meşale, Mc Manaman yanmaya başladı.Hep berber söndürmeye çalıştık. (gülerek) En sonunda da sahanın ortasına bir Türk bayrağı diktiler. Ian Wright ısınmadan sonra soyunma odasına giderken para attılar. O da paraları toplayıp cebine koymuştu. Çok anılarla hatıralarla dolu bir maçtı. Hayatımda unutamayacağım bir anıydı benim için…