Fenerbahçe 28 şampiyonluk diyor, Galatasaray karşı çıkıyor! Kim haklı?

AJANSSPOR-RÖPORTAJ

Fenerbahçe idaresi son yıllarda ısrarla 1959 yılından evvelki şampiyonlukların da genel şampiyonluk hesabına katılmasını talep ediyor. Sarı lacivertli yöneticilerden Alp Pirşen son olarak Hatay’da yaptığı açıklamada, kendileri için değerli olanın yıldız sayısı olmadığını gerekirse yıldızı kullanmayaaklarını da belirterek, Türkiye Futbol Federasyonu’nun da bu hususta bir yaklaşım içinde olduğuna dikkat çekti.

Ajansspor’a dün konuşan spor tarihi araştırmacılarından Melih Şabanoğlu, Fenerbahçe’nin tezine karşı olduğunu lisana getirdi. Bir diğer spor tarihi araştırmacısı Serhan Oytun Eroğlu ise, karşı görüşü savunuyor. Eroğlu, 59 öncesi şampiyonlukların genel hesaba katılması gerektiğini savunuyor.

Eski şampiyonluklara dair Eroğlu, sorularımızı yanıtladı:

Eski şampiyonlukların da genel sayıya eklenmesi konusu yeni bir gündem mi? Evvelki yıllarda da bu husus spor kamuoyunda hiç tartışıldı mı?

Yakın vakit için bu türlü söylenebilir. Lakin Fenerbahçe Spor Kulübü’nden çok evvel, daha 1978 yılında, merhum Vala Somalı, Beşiktaş Spor Tarhi kitabında bu hususa değinmiş hatta bir de ‘Türkiye şampiyonları listesi’ eklemişti yazdıklarına. Somalı, tarihteki kimi karşılaşmaların “Sevmediğimiz bir kulüp tarafından kazanıldı diye..” değersizleştirilmesi ve kararsız kılınmasının ardındaki sebebi, “Bizdeki koyu kulüpçülük illetinden öbür bir şey değildir” diye yorumlamış.

En çok tartışılan tertiplerin başında Ulusal Küme geliyor. Ulusal Küme ulusal bir tertip değil miydi?

Deplasmanlı, lig metodu ve ulusal bir tertip. Ulusal Küme kurulurken yapılan düzenleme ile İstanbul, Ankara, İzmir dışındaki kentler için de farklı bir şampiyona düzenlenmiş ve bu şampiyonayı 2 yıl üst üste kazanacak olan gruba, üçüncü sene Ulusal Küme’ye katılma hakkı tanınmış. Şampiyona, zamanın basınında ‘Milli Küme Harici Mıntıkalar Birinciliği’, ‘Bölgeler Şampiyonası’, ‘Anadolu Şampiyonluğu’, ‘Gruplar Birinciliği’ üzere isimlerle anılıyor. Gerçekten, bu Anadolu şampiyonluğunu 1938 ve 1940’ta üst üste 2 sefer kazanan Eskişehir Demirspor grubu (müsabaka 1939 yılında düzenlenmemiş) 1941 yılındaki Ulusal Küme’de tam da bu muvaffakiyetleri ve Ulusal Küme nizamnamelerinin tanıdığı imkân sayesinde yer alıyor. Münasebetiyle, Anadolu kulüplerini de Ulusal Küme’nin kapsamı içine alan bir hukukun hayata geçirildiği ortadadır.

Beşiktaş’ın kazandığı ve sonrasında yıldız hesabına eklenen 1956-57 ve 1957-58 şampiyonlukları ne manaya geliyor?

Düzenlendikleri sırada bunlar ‘eski Ulusal Küme’ olarak nitelendiriliyor ve düzenleyici kurum TFF tarafından da ‘Milli Lig’e bir başlangıç’ olarak görülüyor. Bu iki şampiyonluk, Federasyon Kupası şampiyonluğu ismini taşıyor lakin kupanın o günlerde nasıl algılandığına dair birkaç örnek paylaşayım:

Spor, 5 Mayıs 1957: “…Futbol federasyonu üyesi Hasan Ekin kısa bir konuşma yaparak, bu kupanın Türkiye ulusal ligine bir başlangıç olduğunu, seneye İstanbul Ankara ve İzmir’den Federasyon Kupası’na dörder ekibin katılacağını, 1959 yılında ise kadro adetlerinin 6’ya çıkarılarak ulusal ligin kurulacağını belirtti” / Spor, Mayıs 1957: “Hatırlarda olduğu üzere 1944 yılında vaktin başvekili Şükrü Saraçoğlu tarafından ihdas edilen bir Başvekillik Kupası vardı. O vakit bu kupaya, şimdiki Federasyon Kupası maçları mahiyetindeki Ulusal Küme (Milli Eğitim) şampiyonları ile…” / Yeni Asır, 19 Nisan 1957, Cezmi Zallak: “Milli Küme, Ulusal Eğitim Kupası isimleri altında evvelce de tertiplenmiş bulunan bu maçların…” / Yeni Asır, 21 Haziran 1957, Mehmet Ali Oral: “…Federasyon Kupası maçları…eski Ulusal Küme mahiyetinde seri maçlardır” / Vakit, Mayıs 1958: “Türkiye şampiyonluğu mahiyeti taşıyan ve Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’na katılma hakkını kazanacak kadrosu ortaya çıkaracak Federasyon Kupası’nın…” / Ege Ekspres, 12 Nisan 1958: “Futbol federasyonumuzun uzun vakitten beri yapılmayan, eski ismi ile Ulusal Küme yeni ismiyle Federasyon Kupası maçlarını iki yıldan beri tekrar ele alması çok yararlı olmuştur…”

Yani 1956-57 ve 1957-58 Federasyon Kupası tertipleri, o denli basitçe ‘prova’ denilip geçilebilecek tipten birer tertip olarak planlanmadıkları üzere, o formda algılanmamışlar da.

Bu ikisinin şampiyonluk olarak tescil edilmesi Beşiktaş’ın, Şampiyon Kulüpler Kupası’na gitmesi nedeniyle mi oldu?

Beşiktaş’ın mevzuyu açarken, çok başarılı bir halkla alakalar faaliyeti ile “Türkiye’yi Şampiyon Kulüpler Kupası’nda temsile” dayandırdığı talebinin, elbette ki onun dışında çok daha derin sebepleri de vardı ki şampiyonlukları tescil eden TFF Tahkim Heyeti, kararını o sebeplere istinaden de vermiştir. (Deplasmanlı lig metodu olması, 1959’da ‘Milli Lig’ ismiyle oynanan ligden prensipleri itibarıyle farkının bulunmaması vb.)

Bu ortada, bu 2 dönemde ‘Federasyon Kupası’ ismiyle düzenlenen ‘eski Ulusal Küme’nin’, 1959 yılında tıpkı isimle düzenlenen ve ikinci düzey bir karşılaşma olup Kasımpaşa’nın birinciliği ile sonuçlanan karşılaşma ile birebir listelerde gösterilmesi ve/veya tıpkı metin içinde zikredilebilmesi de, futbol tarihçiliğimizdeki tasnif (edememe) meselesinin en çarpıcı örneklerindendir. (1959 Federasyon Kupası, sonraki yılın Ulusal Ligi’inde çaba edecek kadroları belirlemek için düzenlenmiş bir terfi müsabakasıydı!)

Pekala Galatasaray neden 1956 şampiyonluğu için bir talepte bulunmadı?

Beşiktaş’ın 1957 ve 1958 şampiyonluklarının tescili ile ilgili tek (veya asıl) desteğin, ekibin Türkiye’yi Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’nda temsili olduğunu zannedenler sıkça “O vakit G.Saray neden 1956 şampiyonluğunu talep etmiyor?” sorusunu yöneltiyor. Karşılığı şöyle: Beşiktaş’ın şampiyonlukları ile sonuçlanan iki ‘Federasyon Kupası’ karşılaşmasının varoluş nedeni aslında Galatasaray’ın, 1956-57 döneminde Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’na rastgele bir ulusal şampiyonluk apoleti olmaksızın katılmasına, -haklılığı vaktin federasyonunca da kabul edilmiş itirazlara rağmen- müsaade verilmiş olmasıdır.

Şunu da ben ekleyeyim ki; sorun Avrupa’da temsilden ibaret olsaydı, Galatasaray’ın yalnızca 1955-56 için değil, 1954-55 dönemi için de talepte bulunması abes olmazdı. O durumda, kupaya fiilen katılıp katılmamış olmak da bir şeyi değiştirmezdi çünkü, Beşiktaş’ın 1957 şampiyonluğu da, ekip, federasyonun ‘ihmali’ nedeniyle kupaya katılamamasına karşın tescil edilmiştir.

Pekala tartışılan yıllara dair tek bir ‘Türkiye Futbol Birinciliği’nden (TFB) kelam etmek mümkün mü?

1937’de Ulusal Küme kurulduktan sonra, Türkiye’deki ‘müsabakalar hiyerarşisi’ değişmiş ve TFB’ler de bu bağlamda bambaşka bir muhteva kazanmış, değişik amaçlarla oynanmıştır. TFB’ler ortasındaki bu farkların görmezden gelinmesi, TFB Şampiyonları listesine, Bafra Antrenman Yurdu’ndan Galatasaray Amatör Takımı’na kadar, birçok ilgisiz ekibin enjekte edilebilmesi üzere vahim sonuçlar doğuruyor.

1937’de birinci Anadolu Şampiyonası düzenlendi ve Bafra Antrenman Yurdu şampiyon oldu. Bu unvanı, 1938’de ise Eskişehir Demirspor kazandı. Bu periyotta, büsbütün değişen muhtevasına karşın, karşılaşmanın, basında ‘TFB’ olarak da anılmaya devam etmesi, bu ekiplerin aslında TFB değil, fiilen Anadolu şampiyonluğunu kazanmış oldukları gerçeğini değiştirmez. Hasebiyle 1937 ve 1938 yıllarında düzenlenen iki karşılaşma, TFB değil, Anadolu Şampiyonluğu’dur. İstanbul, İzmir ve Ankara kulüpleri bu karşılaşmaların kapsamında değillerdir.

1940’taki ‘TFB Finali’ni nasıl kıymetlendirmek gerekiyor?

1940 yılı, Ulusal Küme’nin kurulmasından sonra ‘müsabakalar hiyerarşisi’ ile ilgili bir bulanıklığa -belli ölçüde de olsa- sebebiyet verilen yıldır. O yıl, Anadolu şampiyonu Eskişehir Demirspor ile Ulusal Küme şampiyonu Fenerbahçe ekipleri ‘TFB Finali’ ismi altında karşılaştırılmak istenmiş ama bu istek kamuoyundan reaksiyon gördüğü üzere, Ulusal Küme şampiyonu tarafından da ciddiye alınmamıştır. Maçın oynanacağı günlerde, Beşiktaş ile İstanbul Futbol Ligi birinci hafta maçı olan sarı-lacivertliler A kadrosunu İstanbul’da tutmuş ve sonuçta Demirspor’a kaybetmişlerdir. Basın ise, bu türlü bir ‘TFB finalinin’ anlamsızlığını vurgulayarak, Anadolu şampiyonu Eskişehir Demirspor’un Ulusal Küme şampiyonundan çok, kümenin sonuncusuyla oynamasının daha uygun olduğu tarafında yayınlar yapmıştır. Bu bahsin her şeyden evvel bahsedilmesi gereken boyutu da bu olsa gerektir.

Bu istisnai örnek dışında, Ulusal Küme ve TFB ortasında iç içe geçme üzere gösterilebilecek hiçbir örnek yoktur. Ulusal Küme bu yılın dışında müstakil özelliğini sürekli korumuş, şampiyonu yahut rastgele bir iştirakçisi hiçbir vakit diğer bir karşılaşmanın iştirakçilerinden biri olarak konumlandırılmamıştır.

Bu ortada, kaynaklarda da vakit zaman Eskişehir Demirspor’un, sonraki yılın Ulusal Küme maçlarına 1940 TFB şampiyonluğu nedeniyle alındığı yazılmıştır. Bu da yayılan yanlış bir bilgidir. Zira 1938 Ulusal Küme nizamnamesinin 7. unsuru açıktır: “Bölgelerarası ulusal küme harici küme şampiyonluğunu üst üste 2i sene kazanan ekip Ulusal Küme’ye girecektir” (Ulus, 1938) Eskişehir Demirspor işte yalnızca bu koşulu sağladığı için sonraki sene Ulusal kümeye alınmıştır.

41 yılındaki Beşiktaş-Gençberbirliği TBF Finali çok tuhaf değil mi?

Evet. 1941 yılına gelindiğinde; Ulusal Küme’nin, ‘ulusal şampiyonu’ apaçık ortaya çıkardığında o periyot çabucak herkes hemfikirdir. Bu durum, kendini en bariz formda, 1941’deki olaylı Beşiktaş-Gençlerbirliği TFB finalinden sonra gösterecektir. O yılın Ulusal Küme’sini 10 kadro ortasında sonuncu bitiren Gençlerbirliği, birebir ligin namağlup şampiyonu Beşiktaş’ı 4-1 yenince maçın akabinde olaylar çıkar. Ve bu olayların akabinde da haftalarca süren tartışmalar çıkar ve sonunda ‘pandoranın kutusu’ açılır. Kemal Onan o günlerde Vatan’da şöyle müellif: “..Şunu da ek edelim ki, futbol federasyonunun bu türlü bir şampiyonaya neden gerek gördüğünü bir türlü anlayamadık. Hakikaten alınan sonuç bu şampiyonanın (TFB kastediliyor) hiçbir değer tabir etmediğini bütün açıklığı ile meydana koymuştur”

Bunun üzerine, TFB finallerinin statüsü değiştirilerek, İstanbul Ankara ve İzmir şampiyonlarına ilaveten Anadolu şampiyonunun iştiraki ile tek devreli lig yöntemi (sadece 1950’de çift devreli) oynanmalarına karar verildi. Muhakkak ki TFB’ye olabildiğince prestij kazandırılmak isteniyordu. Karşılaşma, 1942’den, birinci düzey kadrolar ortasında son kere oynandığı 1951 yılına kadar da bu statü ile devam etti.

Sonuçta, 1937’den sonraki TFB’leri (çoğu Ankara şampiyonları olmak üzere) birçok farklı ekip kazanabildi. Ancak bunların, tıpkı yılın Ulusal Küme’sini tamamladıkları konumlar, bu devir TFB’lerin atmosferi ve bunların ne derece ‘Türkiye şampiyonu’ olarak adlandırılabileceği ile ilgili fikir vermesi açısından kafidir:

Münasebetiyle kıymetle altını çizmek istediğim konu, Fenerbahçe ve Beşiktaş’ın da birer şampiyonluğunun bulunduğu 1935 sonrasındaki TFB’lerin, muhakkak ‘1959 Öncesi Şampiyonluklar’ bahsinin dışında tutulmaları gerektiğidir. Bu şampiyonlukların kapsam dışı bırakılmaması sportif gerçeklerle bağdaşmayacağı üzere, büyük bir sınıflama kusuruna da yol açacaktır.

Ulusal Küme öncesindeki yani 1924-35 ortasındaki TBF’lerin şampiyonunu Türkiye Şampiyon sayabilir miyiz?

Bu yıllar ortasında düzenlenen 6 TFB’nin benim açımdan zaafiyeti, bunların (diğer bütün TFB’ler gibi) birer ‘türev müsabaka’ olmasıdır. Bu TFB’lere katılan gruplar, bölgelerinin, nihayetinde kent şampiyonu sıfatıyla katıldıkları şampiyonlarıdır. (Marmara, Batı Anadolu, Karadeniz üzere..) Yani, kentinin liginde şampiyon olamayanın mıntıka birinciliği karşılaşmalarına ve münasebetiyle TFB’lere katılmak için bir yolu yoktu. Bu durum, bu periyot TFB’lerini de, ‘rekabete husus bir şampiyona’ (yani 3 Büyükler’in beraberce müsabaka imkânına sahip oldukları bir şampiyona) olmaktan da çıkarmaktadır.

Bu periyot TFB’leri ile ilgili tanınan netameli konu ise, bunların lig formatında düzenlenmemiş olması. Lakin, bugün tartışılmakta olan bahis, ‘Türkiye Ligi Şampiyonlukları’ olarak değil de, Fenerbahçe’nin takdim ettiği formda, ‘Türkiye Şampiyonlukları’ olarak tanımlandığında ortada bir sıkıntı kalmamaktadır. (Ki bunda artık ben de bir beis görmüyorum; zira bölümün kuralları neye el verdiyse o yapılmıştır ve basının ayırdığı yer, mevzuyu işleyiş biçimi ve halkın ilgisi, kulüplerin atfettiği paha üzere açılardan bakılınca, yapılandan sürekli bir Türkiye şampiyonunun çıkarılabildiği ve bu şampiyonların bu unvana kamuoyu tarafından da layık görüldükleri anlaşılabiliyor)

1924 ve 1927 TFB’lerini kazanan askeri kadroların takımlarında, o 2 yılın İstanbul Futbol Ligi şampiyonları olan Beşiktaş ve Galatasaray’ın oyuncularının yer almak zorunda kalmaları üzere konular bugünün bakış açısıyla anlaşılabilir olmasa da, nihayetinde, düzenlenen karşılaşmanın sportif ‘özü’ ile ilgili problemler değillerdir.

Tam 14 kadronun katıldığı 1924’teki birinci TFB’ye, daha hakikat dürüst asayişin dahi sağlanamadığı Doğu-Güneydoğu bölgelerinden temsilcinin katılamamış olmasının karşılaşmanın ‘kapsayıcılığı’ açısından sorgulanmasını da; 6 gruplu (ve içine istediğini alan istemediğini almayan ve birçok muharrir tarafından buna karşın ‘bir nevi federasyon’ halinde sunulabilen) bir birliğin düzenlediği lige bir doğal şampiyonluk adayının alınmadığı (Fenerbahçe), başka bir şampiyonluk adayının (Altınordu) kimi gelişmelere reaksiyon göstererek maçlar oynanırken ligi terk ettiği, bir ekibin daha (Süleymaniye) birebir kararı vermesi ile 3 kadrodan ibaret kalan bir ligin (İstanbul Futbol Birliği Ligi, 1914-15 sezonu) birincisinin ‘kemal-i rahat ile’ (rahatlıkla) ‘İstanbul Şampiyonu’ olarak nitelendirilebildiği bir futbol tarihçilik anlayışı için ‘fazla hassas’ bulduğumu da söylemeliyim.

Tıpkı dönem içinde iki şampiyon çıkması mümkün mü?

Alışılmış ki olmaz. Benim, görüldüğü üzere, esasen teorik/kategorik olarak uygun olmadığını düşündüğüm, Ulusal Küme sonrası TFB şampiyonluklarının kapsam dışı bırakılması, ”Aynı yıl 2 şampiyon olur mu!” tarafındaki haklı bir itirazı da gündemden düşürecektir. Fenerbahçe’nin o itiraza karşılık verebilmek için yaptığı ‘apertura-clausura’ (Arjantin’deki açılış-kapanış ligi misali) benzetmeleri bizdeki durumla paralellik arz etmiyor. İtalyan futbolunun ‘bölündüğü’ ve iki federasyonun kendi şampiyonlarını çıkarttığı söylenen 1921-22 İtalya örneği de, olsa olsa, bizim Cumhuriyet öncesi İstanbul futbolumuzdaki örneklerle karşılaştırılabilir ki bunlar doğal olarak bağlam dışıdır. (1919-20 İstanbul Futbol Birliği (İFB) ve İstanbul Türk Egzersiz Birliği (İTİB); 1920-21 İFB Ligi, İTİB Ligi ve Pazar Ligi, 1921-22 “Türkiye Egzersiz Cemiyetleri Futbol Müsabakaları” ve ‘İstanbul Futbol Federasyonu Ligi’ gibi)

Fenerbahçe Spor Kulübü, 1944 yılında kazandığı TFB şampiyonluğundan vazgeçmemek ismine; mesela 1946’da şampiyon bitirdiği 6 kadrolu Ulusal Küme’nin altıncısı Gençlerbirliği’nin, ya da 1950’de şampiyon bitirdiği 8 gruplu Ulusal Küme’nin sekizincisi Göztepe’nin ‘Türkiye Futbol Birincilikleri’ni, bu yıllardaki kendi Ulusal Küme şampiyonluklarına muadil görüyormuş üzere bir vaziyette kalmaktadır. Bunun ise, en başta Fenerbahçe’nin Ulusal Küme şampiyonluklarına ve natürel bizatihi Ulusal Küme’ye yapmakta oldukları bir haksızlık olduğu kanaatindeyim.

Fenerbahçe için “28 değil de 27 şampiyonluğu var” manasına gelen bu bakış açımın, taraftarı olduğum Beşiktaş’ı -eğer bu şampiyonluklar yıldız hesabına eklenecekse- dördüncü yıldızdan edeceğinin elbette ki farkında olduğumu da belirtmek isterim. Lakin tarihî objektifle bağrıma taş bastırmayı gerektirir.

Fenerbahçe’ye itiraz edenler “3 maçla Türkiye şampiyonu mu olunur” diyor. Haksız bir çıkış mı bu?

Bu, benim tescil edilmesine taraftar olduğum-olmadığım bütün TFB şampiyonluklarına -belli ki hiç düşünülmeden- yapılmakta olan çok büyük bir haksızlıktır. Bu TFB’lere katılacak kent şampiyonları, Anadolu şampiyonları kur’a ile mi belirlendi zannediliyor? Gerilerinde, kendi kentlerinde oynadıkları 14-18 şiddetli oyun ve ellerinde birer şampiyonluk kupası ile gidiyor bunlar TFB finallerine. Üzerine, (Milli Küme öncesi dönemde) bir de kendi bölgelerinin şampiyonluğunu kazanmaları gerekiyor. O muvaffakiyet da her vakit o denli kolay kolay elde edilemiyor. TFB finallerine gidememiş olan Ankara şampiyonları vardır mesela.

“Falanca İstanbul şampiyonu, Marmara bölgesinden filanca gariban amatör kadroya şu kadar gol atmış..” diye de bakılmaya başlanmış. O kadar golü yiyen amatör de, atan amatör değil mi zannediliyor? Bahsettiğim üzere, o denli olmaları gerekiyor aslında.

O devir için profesyonel ve amatör diye bir ayrım yapmak gerçek mu? Bu türlü bir sıkıntı var mı?

Yıllar içinde, 1950’lere kadar futbolumuzun amatör olarak oynandığı ve ilgili periyot karşılaşmalarının bu nedenle ‘makbul’ sayılamayacağı istikametinde, bütün camları tek başına kırabilmesi umulan bir taş aranmış ve bulunmuştur. Profesyonelliğin yasak (ve suç!) olduğu, ‘Profesyonelliğe bulaşmamış (dahi) olmanın’ liglere kupalara iştirak için ön kural olduğu bir devirde bilumum karşılaşmanın amatör kulüpler ortasında düzenlenmesinden doğal ne olabilir? Bu amatörlük vasıfları, kulüplerimizin, profesyonelliğe koşullu özgürü getirilen vakte kadar birbiriyle bugünkü formalarıyla armalarıyla isimleriyle yarışmış olan birinci düzey gruplarının, birinci düzey kadrolar olma özelliklerine nasıl bir halel getirmekte, onları nasıl ‘bahs-i diğer’ kapsamına sokabilmektedir?

Kaldı ki, bırakınız tüm Türkiye’yi, yalnızca İstanbul’da dahi, zannedildiği üzere 1952’de profesyonelliğe ‘geçilmiş’ de değildir. O yıl İstanbul’da kabul edilen talimatnameye nazaran, kulüpler tekrar amatör olarak kalmaya devam edecek ve kesinlikle amatör bir gruba sahip olacaklardı. Lakin kulüplere profesyonel ekip kurma hakkı da tanınıyordu. İşte ikinci düzey olan amatör gruplar, bu tarihten sonraki amatör kadrolardır. Galatasaray amatör futbol ekibinin 1953’teki ‘Türkiye Futbol Birinciliği’nin, öbür kadroların 1951’e kadarki Türkiye Futbol Birincilikleri ile birebir listede gösterilmesi de tam da bu yüzden abestir. (Bu gösterimin yanlışlığını ortaya koyabilmek için aslında şu soruyu sormak dahi kafidir: 1952-53 dönemi ‘İstanbul Şampiyonu’ kimdir? İstanbul Profesyonel Futbol Ligi şampiyonu Fenerbahçe mi, yoksa İstanbul Amatör Futbol Ligi şampiyonu Galatasaray mı? Karşılık doğal ki birincisidir.)

İlaveten; sarı-kırmızılı amatörlerin şampiyon olduğu ligle ilgili bakın 7 Ekim 1952 tarihli Cumhuriyet ne diyor: “İki haftadır devam eden amatör maçlarında, görebildiğimiz grupların ekseriyetini ya çok genç çocuklar yahud da ‘tekaüd’ denilebilecek yaşlanmış futbolcular teşkil etmektedir. Halbuki bu kümenin tertibinde güdülen gaye bu değildi. Kulüblerimiz bu işin ehemmiyetini kavrayarak amatör kadrolarını bir an önce ıslah ederlerse, birinci kadroları için gerekli elemanlarını şimdiden hazırlamak yoluna girmiş olurlar.”

Gayesi ‘birinci (yani profesyonel) kadrolar için gerekli elemanlar hazırlamak’ olan bir ekibin, kendi sınıfında kazandığı bir Türkiye şampiyonluğu nasıl olup da bir itiraz ögesi haline getirilebiliyor, şaşmamak elde değil. Öte yandan bu amatör kadroların gazete tarafından zımnen ‘ikinci takım’ olarak kabul edilmiş olması da, bu başlığın altındaki birinci paragrafta söylediklerimi herhalde gereğince teyit ediyordur.

Melih Şabanoğlu, devrin şampiyonluklarının genel hesaba katılmasına karşı çıkarken siyasi görünüme da dikkat çekiyor. Tek parti devrinin uygulamalarının da bu şampiyonlukların genel hesap içinde görülmesine bir pürüz teşkil edeceğini düşünüyor. Siz ne diyorsunuz? (MELİH ŞABANOĞLU’NUN RÖPORTAJINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ)

İzmir kulüplerinin valilik marifetiyle birleştirildiğinden ve İzmir’in Ulusal Küme macerasının bu halde başladığından bahsediliyor. Doğrudur. Ama bunun İzmir’in İstanbul’la giriştiği rekabetle de ilgili olduğunu da söylemeliyiz. İzmir muvaffakiyet istemektedir ve ‘güçlerin birleştirilerek’ kent içi rekabetin azaltılması ve İstanbul’la rekabette ara alınması da amaçlanmıştır bununla. Lakin bu biçim -doğru yahut yanlış- kararlar bizatihi ‘Milli Küme’nin ve topluca o periyodun eksi puan hanesine niçin yazılıyor? Niçin Ulusal Küme’yi kabullenememeye mazeret oluyor?

Ulusal Küme, bu münasebetle kabullenilmesi güç bir tertip haline geliyorsa; 1960’lı yıllarda ‘devlet zoruyla’ kent kulüpleri kurulurken yok edilen Trabzon’un Egzersiz Ocağı, Bursa’nın Acar’ı ve buralarda ve başka Anadolu kentlerindeki, bir çırpıda tarihe karıştırılan öbür sayısız bedbaht kulüp için ne diyeceğiz? Bu argümanla, ‘Türkiye Birinci Futbol Ligi’ni kabullenmekte de zahmet çekilmekte midir?

Bir tablo ile; Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray ortasındaki rekabetin bugün itibarıyle mevcut bakiyesini de paylaşıyorum. Tabloda, ‘Ulusal şampiyonluklar toplamının’ altında, kelam konusu devirde bu kulüpler, taraftarları ve İstanbul ve hatta ülke basını tarafından, rekabetin en kıymetli ve en yüksek sahnesi olarak kabul edilen resmi İstanbul Futbol Ligi şampiyonluklarını da dahil ederek… Lakin aktüel tartışmaya bahis olan şampiyonluklar benim bakış açıma nazaran Fenerbahçe 27, Galatasaray 23 ve Beşiktaş da 19 şampiyonluğa sahip. Üstte söylediğim gib Beşiktaş ve Fenerbahçe’nin hesabından ben birer tane düşüyorum.