Güngör Şahinkaya: Bir kupa koleksiyoncusu

U14 Ulusal Kadrosu Teknik Yöneticisi Güngör Şahinkaya, futbola başla başlama öyküsü, Trabzonspor’da yaşadığı şampiyonluklar ve sonrasında antrenörlüğe nasıl geçtiğini TFF TamSaha mecmuasının 189. sayısın anlattı.

Güngör Şahinkaya, iki ağabeyinin akabinde 14 yaşında altyapısına adım attığı Trabzonspor forması ile altısı lig şampiyonluğu olmak üzere toplam 18 kupa kaldıran bir koleksiyoncu tıpkı vakitte. Merhum Gündüz Tekin Onay’ın zorlamasıyla antrenörlüğe adım atan Şahinkaya, şimdilerde kendini gençlerin eğitimine adamış durumda bulunuyor.

6 Aralık 1956 Trabzon doğumluyum. Haliyle hayatım üzere futbol hayatım da doğduğum kentte başladı. 60’lı yılların sonları, 70’lerin başlarında Türkiye genelinde genç gruplar kuruldu. Ben de Trabzonspor altyapısında futbola başladım. 14 yaşında kulübe adım attım, 1988-1989 dönemine kadar da ayrılmadım.

Evet. O nedenle de kendimi çok şanslı sayıyorum. Trabzonspor’da bir futbolcunun ülke bazında yaşayacağı en büyük muvaffakiyetleri yaşadım. Tekraren A Ulusal Grup’ta oynadım. 6 lig, 3 Türkiye Kupası, 6 Cumhurbaşkanlığı Kupası, 3 de Başbakanlık Kupası şampiyonluğu yaşadım. Yani 18 kupa kazandım. Türkiye’de bu başarıyı yakalayan hepi topu 7-8 futbolcu var. O nedenle Trabzonspor’a çok şey borçluyum. Hem gurur duyuyorum hem de kendimi şanslı hissediyorum.

7 kardeşiz. 5 ağabeyim, 1 de ablam var. Ailenin en küçük bireyi benim. Coşkun ve Bülent ağabeylerim de benden evvel Trabzonspor’da oynadı. Hatta ikisi de kaptanlık yaptı. Üç kardeş birebir grupta oynayan pek fazla futbolcu da yoktur sanırım dünyada. Bülent ağabeyimle birebir periyotta de oynadım. 16 yaşında talih bulmaya başladım. Trabzonspor İkinci Lig’de şampiyon olduğu dönem takımdaydım. 16 yaşında A kadroya yükseldim.

Evet, o denli oldu… Futbola kaptırdık kendimizi. Merhum babam manifaturacıydı. O devirlerde çok fazla para kazanılmıyordu. O nedenle ağabeylerim yokluklarla büyüdü. Birebir elbiseleri giydiklerini dinlerdim onlardan. Benim hatırladığım periyotta mali durumumuz biraz daha iyiydi. Çok fazla yokluk yaşadığım söylenemez. Annem konut bayanıydı. Bu ortada babam da Trabzon’da İdmangücü’nde futbol oynuyordu. O nedenle ablam bile futbolla ilgiliydi. Yani futbol bizde aile geleneğidir. En büyük ağabeyim İdmanocağı’nda oynadı. Sonra elektronik mühendisi oldu, ABD’ye gitti. Başka ağabeyim Çapa’da profesördü, artık emekli oldu. O da Süleymaniye’de oynadı.

Evet. O denli desek yeridir.

Genç gruptayken Ahmet Suat Özyazıcı ile çalışıyordum. O A ekibin başına geçince beni de A gruba aldı. O süreçte eğitim hayatım da devam ediyordu bir taraftan. Trabzon Lisesi’ni bitirdikten sonra Eğitim Enstitüsü’ne yazıldım. Şenol Güneş ve Turgay Semercioğlu da oradan mezundur. Fakat ben bitirmedim. 1’inci sınıfta ayrıldım ve büsbütün futbola odaklandım. Sonra da Trabzonspor yıllarım başladı.

Sportmen aileden gelmenin çok büyük katkısı oldu. Alışılmış ki bu tek başına kâfi değil. Yetenek olmadan bir yerlere gelme talihin yok. Bizim vaktimizde mahalle futbolu vardı. Günümüzde futbolcunun teknik kapasitesini, ferdî yeteneğini geliştirmesi açısından en büyük eksik de o kültürün artık olmamasıdır. Ben de o periyodun tüm oyuncuları üzere mahalle ortasında yetiştim. Yetenekli olduğum için bana lisans çıkarmak istiyorlardı. O vakitler İdmanocağı Kulübü vardı. Daha sonra Trabzonspor’a dâhil oldu. Trabzonspor’da genel sekreterlik yapan merhum Sabahattin Kundukoğlu vardı. Trabzonspor’da futbol ondan sorulurdu. Birebir vakitte merhum babamın arkadaşıydı. O çok zorladı beni başlamam için. 14 yaşımda Trabzonspor’un genç grubunda lisansım çıktı ve öyküm o denli başladı.

Sanırım öyleydi. (Yine bir gülüşme faslı)

Şampiyonluk serisi nasıl geldi sizce?

Çok yetenekli oyuncular bir ortaya gelmişti o devir. Ekipte arkadaşlık harikuladeydi, dayanışma vardı. Yalnızca saha içinde değil, saha dışında da yaşanan birliktelik vardı… Kentin futbola olan tutkusu, doğaçlama gelişen yetenekli oyuncuları. Trabzon bugün bile benzeri bir yapıya sahiptir aslında. Futbolcu yetiştirme manasında Türkiye’nin lokomotif kulübüdür. Birebir yörenin yetenekli insanları birebir periyotta bir ekipte buluşunca muvaffakiyet da beraberinde geldi. Hatta o devir dışarıdan gelen az sayıda oyuncu da bizden biri üzere oluyordu. Artık Ulusal Kadrolarda misyon yapan Ahmet Ceyhan, Necdet Ergün, Mehmet Ekşi… Onlar da o devirlerde Trabzonspor’da oynayıp transfer oldular. Beşiktaş’a, Galatasaray’a gittiler. Turgay Semercioğlu, Şenol Güneş, Tolunay Kafkas, Şenol Ustaömer… Unuttuğum isimler de olabilir. Bunlar Trabzon’un futbol kültüründen gelen yetenekli oyuncular. Türk futboluna da damga vurdular…

Genç kadroda santrfor ve sol açık oynadım. Forvettim yani. Hatta genç grup periyodunda gol hükümdarı da oldum. Sonra orta alana geçtim. Günümüz tabiriyle ön libero oynamaya başladım.

4 ay kiralık olarak Zonguldakspor’a gittim. Merhum Gündüz Tekin Onay, Trabzon’da çalışmıştı. O devir Zonguldakspor’un başındaydı. Ben de Ahmet Suat Özyazıcı Hocamla bir sorun yaşamıştım. Biraz farklı kalıp, dönem sonunda gruba dönerim diye düşünüyordum. Ayrılma niyetim yoktu. O vakit kiralık dönemi Ocak ayında bitiyordu. Bitime bir-iki gün kala Gündüz Tekin Onay beni aradı. Israrla yanına çağırdı. Gittim ve üç-dört ay orada oynadım. Sonra Trabzonspor’a döndüm ve futbolu bıraktım.

Bugün bakınca gereksiz bir tartışmaydı. O vaktin kaidelerinde farklı düşünüyordum doğal ki. 17 yılını vermişsin, hizmet etmişsin, yüksek noktalara çıkmışsın. Her şeyini veriyorsun, kazanıyorsun, grubun modülü oluyorsun. İnsan duygusal da davranabiliyor. O vaktin kaidelerinde haklıydım da.

Grubun lokomotifi olan, şampiyonluk yaşayan bir küme vardı. Şenol Güneş, Turgay Semercioğlu, Necati Özçağlayan ve ben kalmıştım. Ahmet Suat Hoca bir değişime gitmek, yaş ortalamasını düşürmek istiyordu. Lakin bu değişimin sabırla ve yerinde yapılması gerekiyordu. Genç oyuncuları kadroya monte ederken sabırlı olmamız gerekiyordu. Genç oyuncu oynatmakta çabuk etmek ekibe ziyan verir. Oyuncuyu iyi etüt etmişsen, 7-8 sene işi götürebileceğine inanıyorsan tamam. Ancak çabuk etmek makus sonuç da doğurabilir. Artık bile olgunlaştırılarak kadroya dâhil edilen oyuncular katkı sağlıyor.

Lakin kimileri kaybolup gidiyor. Bence Trabzonspor o periyot değişimi çok erken yaptı. Necati ağabey o sene futbolu bıraktı, bana nazaran çok iyi bir savunma oyuncusuydu. Tahminen 1-2 sene daha oynardı. Şimdikiler 35-36’ya kadar oynuyor. Ancak o 32 yaşında bıraktı. Ben de 32 yaşımda bıraktım. Şenol ağabey ve Turgay Semercioğlu da tıpkı. Son şampiyonluğumuz 1983-84. O süreç yaşanmasa biz futbolu bırakana kadar bir kere daha şampiyon olabilirdik. Bu erken ve ani ayrılışlar kadronun istikrarını bozdu. Temel bir anda yıkıldı. Genç oyuncuların da alanda deneyimli oyuncuya gereksinimi var. 3-4 futbolcu kısa aralıklarla ayrılınca ekibin istikrarı de kayboluyor. Ahmet Suat Hoca ile yaşadığımız sorun buydu. Bizimle biraz daha devam etmesi gerekirdi. Bir anda 4-5 kişiyi değiştirdi ve sonuç Trabzonspor’a yaramadı. Ben bunu görmüştüm.

Hayır. Ben hocalara her vakit çok saygılıyımdır. Baktık hocamızın niyeti değişim, biz de ona nazaran davrandık sonrasında. Trabzon futbol kenti. Herkes bu işi iyi bilir. Hocamızı etkileyen birtakım beşerler vardı. Bunların kimileri yönetimdeydi. Bir de Trabzonspor’un çok büyük başarılara imza atması nedeniyle çok bir özgüven vardı. Lakin bu özgüven beraberinde yanılgıyı getirdi. Daha sonra o ekip dağıldı gitti. Büyük muvaffakiyetler sağlamış bir ekipte değişimin hazmederek yapılması lâzım.

Avni Aker, Trabzon futbolunun can damarıdır, merkezidir. Bizden evvel amatörlük periyodunda Trabzon İdmanocağı vardı. O ekip Türkiye amatör şampiyonu olmuştu. Sebat Gençlik vardı. O kadro da Trabzon amatör şampiyonu olmuştu. Avni Aker, Trabzonspor’un doğduğu, şampiyonluklar kazandığı, sayısız kupaya imza attığı yerdir.

Trabzonspor’da çok hoca görmedim zati. Ahmet Suat Özyazıcı ve Özkan Sümer’le çalıştım. Bir de yalnızca 1 sene çalıştığım Jurgen Sundermann diye bir Alman antrenör geldi. Almanya’da Stuttgart’ı şampiyonluğa taşımıştı. Benim gördüğüm en bilgili, en iyi çalıştırıcılardan biriydi. 1985-1986 dönemi olması lazım. İnanın gol rekoru kırardık birinci yarı. Çok gollü maçlar oynadık, çok da kaçırdık. Birinci kısmı ikinci sırada bitirdik. Şampiyon olmamamız imkân dâhilinde değildi. Deplasmanda Denizli’ye yenilince, o mazeretle hoca Denizli’den ayrıldı. Esasen idare de göndermek istiyordu. Bence onun ayrılığı Trabzonspor’un kırılma noktası oldu. Çok çabuk edildi. Sundermann 1-2 yıl daha kalsaydı Trabzonspor öteki işler yapardı. Çok farklı idman metodu, bakış açısı vardı. Oyuncuya farklı yaklaşırdı. Sundermann gidince tekrar Ahmet Suat Özyazıcı geldi. Ahmet Suat Özyazıcı ve Özkan Sümer de çok bedelli antrenörlerdi. Aslında muvaffakiyetleri da ortada. Daha sonra Özkan Sümer ile A Ulusal Kadro’da da birlikte çalıştık.

1983-1984 dönemi hem şampiyon olmuş hem de Türkiye Kupası’nı kazanmıştık. O dönem Beşiktaş’la oynadığımız bir maçta Şenol ağabey belinden sakatlanınca Alper Boğuşlu geçmişti kaleye. 2-0 öndeydik fakat Beşiktaş bastırıyordu. Oyuncu değişikliği hakkımız da bitmişti. Alper de sakatlandı, geldi kenara. Kaleci kazağını çıkardı. Ben de kenardaydım. Kazağı oyunculardan birine vermek için elime almış bulundum. O sırada Ahmet Suat Hoca, “Sen giy” dedi. Geri dönüş de yok. Seyirci bile tezahürata başladı. Kazağı kimseye veremedim. Mecburen giydim. Eldivenleri de taktım, geçtim kaleye. 1-2 tane top geldi, kurtardım. Saha yıkılıyor. Maç 2-0 bitti ancak ben de bittim. O maçı hiç unutamam mesela. Unutamadığım anlardan birisidir.

Kim istemez ki?.. Çok hoş şeyler yaşadık. Trabzonspor bir okuldu bizim için. Bir daha dünyaya gelsem tekrar futbolcu olmak ve yeniden Trabzonspor’da oynamak isterim. Bizi bütün kulüpler istiyordu fakat işin maddi kısmını bir kenara bırakıp Trabzonspor’da kaldık. Manevi açıdan parayla pulla ölçülemeyecek hoşluklar yaşadım. Çok az futbolcuya nasip olacak durumlara şahit oldum. Hatta o vakitler kimilerinin farkında bile değildim. Çok şükür ki geriye dönüp baktığımda “İyi ki…” dediğim şeyler keşkelerimden çok daha fazla. Düşünebiliyor musunuz; 10 yılda Trabzonspor ile 6 Türkiye Ligi, 3 Türkiye Kupası, 6 Cumhurbaşkanlığı Kupası, 3 de Başbakanlık Kupası şampiyonluğu yaşamışım. Kaç futbolcuya, kaç kulübe nasip olur bu? Ortadan yıllar geçtikten sonra bakınca ne kadar pahalı bir iş yaptığımızın farkına varmak beni çok gururlandırıyor.

Birinci olarak Sabri Kiraz periyodunda A Ulusal Ekip’te oynadım. Sonra Coşkun Özarı, Özkan Sümer ve Fethi Demircan periyotlarında. O yıllarda koşullar farklıydı. Artık çok iyi bir nesil yakaladık. Bana nazaran gelecek 10 yıla damga vuracak bir nesil var şu an. Avrupa Şampiyonası’na gidip, değerli rakiplere karşı değerli imtihanlar verecekler kısmetse. Genç Ulusal Kadro antrenörlerimizin, bölge antrenörlerimizin, bize büyük imkânlar sağlayan Genç Ulusal Kadrolar Sorumlumuz Sayın Tolunay Kafkas’ın, koordinatörümüz Oğuz Çetin’in katkıları çok kıymetli.

Ben 2000 yılından bu yana U14 Ulusal Grubu’ndayım. Şu anda A Ulusal Ekip’te yer alan ve önümüzdeki 10 yıla damga vurmasını beklediğimiz oyuncuların birkaçı hariç hepsi U14’ten geçti. Bundan sonra da çok iyi oyuncular gelecek. Artık ülkemizde daha fazla çocuğa nasıl ulaşabiliriz diye çalışmalar yapıyoruz. Ulusal Grup antrenörleri yurt dışında da tüm oyuncuları izliyor, rapor veriyor, takip ediyor. Aileleriyle konuşuluyor. Bu yılki yurt içi seçmelerini kentlere, bölgelere giderek yaptık. Diyarbakır’a, Van’a, Erzurum’a gittik. İnsanlara çocukları sahipleneceğimizi gösterdik. Bu seyahatler aileleri de heyecanlandırdı. Bu sene 650’ye yakın oyuncu izlendi. Evvelce Trakya bölgesi yoktu, orada da seçme yapıldı. Büyük kentlerde daha fazla grupla seçme yaptık. Tahminen de önümüzdeki sene farklı kentlere de gidilerek, kent antrenörleri de devreye sokularak daha geniş çalışmalar yapılabilir.

Mahmut Tekdemir… Oyun içinde durum alması ve çok taraflı oynaması onu özel bir futbolcu yapıyor. Hem savunmaya hem atağa dayanak oluyor. Oyunun tarafını değiştirebiliyor. Oyun zekâsı, fizik-kondisyon düzeyi ve çalışkanlığı da cabası…

Evvel ailelere… Sporun her branşı çok değerli. Zihin açıklığı, çocuğun gelişimi, makus alışkanlıklardan uzak kalması az şey değil. Spor bunu sağlar. Lakin çocukları fazla baskı altına almayalım. Alışılmış ki ailenin çocuğuyla ilgilenmesi iyi lakin bu çoka kaçtığı vakit baskıya dönüşüyor. Üstelik gelişme çağında… Çocuk yetenekliyse esasen bir yere gelecek. Burada çocuğun yalnızca saha içerisindeki durumu ile değil, saha dışındaki durumuyla da ilgilenmek, eğitmek gerek. Akademik eğitim ile spor eğitimi de birlikte devam etmeli.

Trabzonspor idaresi ile görüşerek futbolu bırakacağımı söylediğimde aklımda antrenörlük hiç yoktu. İstanbul’da yaşamayı planlıyordum. O denli de yaptım. Ben bıraktığımda Sadri Şener liderdi. Antrenörlük eğitimi için beni İngiltere’ye göndermeyi önerdi ancak istemedim. Antrenörlüğü düşünmediğimi söyleyip teşekkür ettim. 6-7 yıl Sabah ve Fotomaç gazetelerinde spor müellifliği yaptım. O vakit merhum Hüsnü Çil de birebir kümede yazıyordu. Hemşerilerimizin bir balık restoranı vardı. Meskene de yakın olduğu için oraya gidiyordum akşamları. Başka bir oda vardı. O odada maçları izliyordum. 2000-2001 dönemiydi galiba. O vakit Gündüz Tekin Onay, Metin Türel, Özkan Sümer, Yılmaz Yücetürk geldi restorana. Sahibi de ağzından kaçırmış “Güngör içeride” diye. Çağırdılar masaya olağan… Gittim oturdum. Masadaki herkes müellifliği bırakıp antrenör olmamı istiyordu. O vakitler bir kulüpte 10 yılı doldurunca ve A Ulusal olunca A kursuna katılma hakkın vardı. Trabzonspor’dan da devamlı istek gönderiyorlardı mevzuyla ilgili. Benim adıma müracaat bile yapıyorlardı fakat ben gitmiyordum.

Merhum Gündüz Tekin Onay, eğitim dairesinde o vakit. “Hemen geleceksin Beylerbeyi’ne. Kursa git, istersen antrenörlük yapmazsın. Fakat belgeni al” dedi. “Tamam hocam. Karar verirsem ben seni ararım” dedim. O vakit cep telefonu yoktu. Meskenin telefonunu verdim. Bir gün telefon çaldı, eşim açtı. “Beylerbeyi’nden, Federasyondan Gündüz Hocanın asistanı aradı. Yarın seni bekliyorlar” dedi. Gitmek istemiyorum fakat onların iyi niyetlerini düşününce de sıkılıyorum. Büyüklerimize hürmetimden gittim. Sonra İzmir’de kursa katıldım. Dönünce gazeteden ayrıldım, Federasyonda bölgede başladım. Sonra A Ulusal Grup’ta çalıştım. Artık de Genç Ulusal Kadrolarda vazife yapıyorum.

Zorla antrenör yapıldınız yani. Pekala, artık keyifli musunuz? ‘İyi ki’ diyor musunuz bu mevzuda da?

Elbette… Gençlerle çalışmak, onlara bir şeyler katabilmek çok hoş. Onları iyi noktalarda görmek başka hoş. Allah razı olsun beni zorlayanlardan…