Home Office Scouting!

Hüseyin Özkök

2020 yılı başında dünyaya yayılmaya başlayan ve Türkiye’de birinci resmi hadiselerin mart ayında görüldüğü Covid-19 salgını, hayatın her alanında insanları etkilemeyi sürdürüyor. Dünya Sıhhat Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilen salgının en çok etkilediği bölümlerden biri de spor, bilhassa de futbol.

Birinci devirde bilinmezliklerin çok fazla olması nedeniyle durdurulan karşılaşmalar, daha sonra hazırlanan hijyen tedbirleri ile tekrar fakat seyircisiz olarak başladı. Futbolda 2019/20 dönemi bir formda tamamlandıktan sonra, ekim ayında 2020/21 dönemi start aldı. Olağan tekrar çoğunlukla seyircisiz. Kimi ülkelerde olay sayılarına nazaran limitli sayıda seyirci denemeleri yapılsa da futbol ve başka kadro sporlarının seyircilerinin daha uzun bir mühlet tam kapasite ile alanlardan uzak kalacağını kabullenmek durumundayız.

Futbol kesiminde Covid-19 salgınından etkilenen bir öbür meslek kümesi da scoutlar. Günümüz futbolunun bana nazaran olmazsa olmaz bireyleri. Olağanda, ister bir kulüpte yahut bir şirkette çalışsın ister kendi ismine çalışsın, dünyadaki bütün scoutlar yılın tamamını dünyanın dört bir yanına seyahat edip oyuncu, antrenör yahut rakip izleyerek geçirip yaptıkları seyahatlerle binlerce km yol kat ederler

Kimi günler tek bir kentte fakat bazen de diğer kentlerde stattan stada koşarak ellerinde not defterleri ve dürbünleri bir günde birkaç maç izlerler. Maksat, yeni yetenekler keşfetmek yahut kimi bilinen isimleri izleyerek daha fazla fikir edinmek, tahminen de son kararı vermektir. Tabi seyrettikleri oyuncunun öbür kulüpler tarafından şimdi keşfedilmediğini umarak. Ancak bunu mutlak surette yerinde yani tribünden, sahayı üstten görecek formda izleyerek yaparlar.

Olağan bir vakitte olsaydık orta transferin yaklaştığı şu günlerde muhtemelen binlerce scout dünyaya dağılmış bol bol maç izliyor olacaktı. Lakin pandeminin aylardır dünyadaki seyahat trafiğini etkilemiş olması, ülkelere giriş çıkışlarda yaşanması olası problemler, maçların çoğunlukla seyircisiz oynanması (scoutlar maçları bilet alıp izler), karantinalar, testler, bütün bunlar scoutları artık birçok meslekte olduğu üzere ‘Home Office’ yani meskenden çalışmaya mecbur etti. Scouting pandemi periyodunda değişik bir biçime büründü.

Öbür yandan kulüplerin yaşadığı gelir kaybı ve doğal olarak transfer bütçelerinde kesintiye gitmeleri scout’ların da gelir kaybına uğramalarına neden oldu. Scout’lar artık seyahat etmeden daha az sayıda oyuncuyu TV canlı yayınları ve görüntülerden izlemeye çalışırken futbolcuların toplanan performans dataları de onlar için çok daha fazla kıymet kazanmaya başladı.

Fortuna Düsseldorf’un kısa müddet öncesine kadar scouting departmanı sorumlusu olan şu anda da idarede yer alan Uwe Klein, bu devirde görüntü scouting’in artık daha fazla değer kazandığını ve oyuncu arayışlarının bu bağlamda planlanması gerektiğini belirtirken data scouting’inin de kıymetinin altını çiziyor.

Doğal ki kulüpler daha evvel de hem görüntü hem de toplanan datalar üzerinden oyuncu değerlendirmeleri yapmaktaydı. Fakat oyuncunun bilhassa canlı olarak izlenmesi scouting’in en değerli unsuruydu. Bu yeni periyotta artık görüntü tekniklerini ve data toplamayı daha da ileri düzeye götürüp, oyuncu hakkında mümkün olduğunca çok fikir sahibi olmaya çalışmak kelam konusu.

Bu bahiste Almanya’da çalışan scoutlar epey şanslı. Bundesliga tarafından oluşturulan ve çok sayıda ayrıntıyı içeren bilgi bankası, yüksek çözünürlüklü kameralarla kayda alınan maçlar ve oyuncular hakkında her türlü bilgiyi en ufak detayına kadar scout’lara ve doğal ki kulüplerin teknik departmanlarına sunuyor. Örneğin; oyuncu kaç pas yaptı, bunların kaçı yerine ulaştı, oyuncu ne kadar uzaklık kat etti ve bilhassa de oyun bir öbür bölgede cereyan ederken oyuncu o anda ne yapıyordu. Bu soruların karşılıklarını elde edilen datalarda bulmak mümkün.

Almanya’daki Köln Spor Akademisi Öğretim Vazifelisi Prof. Dr. Daniel Memmert socutların pandemi periyodunda çok daha fazla görüntü incelemesi yaptığını ve bilgi bankasında olağanın çok üzerinde bir müddet vakit geçirdikleirni söylüyor. Memmert’e nazaran pandemi scouting’i temelinden sarsmış durumda. Hoffenheim kulübünde 15 yıl analist olarak vazife yapan Memmert, bununlar birlikte yeni tip scouting’in teoride seyahat masrafı, vakit açısından çok daha ekonomik hale geldiğini de söz ediyor. Lakin Almanya ve dünyada yeteri sayıda kulübün bu imkanlara sahip olmadığının da altını kıymetle çiziyor. Zira bu bilgilere öbür kaynaklar üzerinden ulaşmak bayağı değerliye mal olabiliyor.

Teknolojinin her geçen gün daha fazla gelişmesi ve bilgi biriktirme konusunda yepisyeni algoritmaların devreye girmesi kulüplere ve scoutlara kesinlikle çok daha fazla imkanlar sunacak. Doğal olarak bu imkanlardan ziyadesiyle yararlanılmaya devam edilecek. Lakin bunların hiçbiri oyuncuyu canlı izlemenin verdiği o “işte bu” hissini bana nazaran veremeyecek. Ayrıyeten scouting’in sırf oyuncunun alandaki performansını incelemenin çok ötesinde bir kavram olduğunu unutmamak gerekiyor. Bugün artık oyuncular yalnızca alandaki performansları ile değil saha dışında davranış ve karakterleri, nasıl bir hayat sürdükleri, olaylar karşısında verdikleri reaksiyonlarla de değerlendirmeye tabi tutulmakta. Münasebetiyle pandemi periyodu geride kaldığında tahminen eskiye göre daha fazla görüntü ve bilgi scouting’i kullanılsa da soutlar tribünlerdeki yerlerini almaya devam edeceklerdir.