Hüseyin ÖZKÖK
Futbol üzerine yazan bir gazeteci olarak futbol oyununu seyretmeyi ne kadar çok sevsem de birçok meslektaşım üzere saha içine, yani taktiğe tekniğe değil bilakis futbolun saha dışı yönetimsel ögelerine daha fazla ilgi duymuşumdur. Kurallar, kurallar, statüler, talimatlar, scouting ve futbol iktisadı.
2005 yılında misyona başladığım Radyospor kendi ilgi alanıma yönelik programlar yaparken Tuğrul Akşar ismi dikkatimi çekmişti. Zira 2005 yılında Tuğrul Akşar, akademisyen merhum Kutlu Merih ile Endüstriyel Futbol isimli bir kitap çıkartmış bu da gözümden kaçmamıştı. Kendisini bu vesileyle birkaç defa yayınlarıma almamın akabinde 2006 yılında birlikte program yapma teklifini götürdüm.
Böylelikle uzunca bir müddet Radyospor’da haftada bir kere olsa bile vakit zaman Kutlu Merih Hoca’nın da katıldığı futbol iktisadı programları yaptık.
(Burada 2017’de kaybettiğimiz Kutlu Merih’i hürmetle anıyorum).
Sevgili Tuğrul Akşar kitaplarının yanında futbolekonomi.com isimli gerçek manada Türkiye’de ve Avrupa’da kendi alanında referans olan bir siteyi faaliyete geçirerek kesintisiz bir biçimde futbol iktisadı üzerine yayınlar yapmaya başladı. Sitede onlarca uzman, spor ve futbol iktisadı, kulüp idaresi ve emsal hususlarla ilgi binlerce yazı kaleme aldı hal da alıyor. Ben de siteye bir devir yazılarımla katkı vermeye çalıştım. Tabi ki Tuğrul Akşar profesyonel bir yönetici olarak bir yandan iş ömrünü sürdürürken kitap yazmayı da bırakmadı. Futbolun İktisat Politiği 2010, Krizdeki Futbol 2013, onun 4 ve 5. Kitapları oldu.
Ve son kitabının üzerinden 7 yıl geçtikten sonra bu sefer ekonomik yapısıyla boyut değiştiren futbolun yeni finansal yapısını irdelediği altıncı kitabıyla karşımıza çıktı. Finansal Futbol.
Turğrul Akşar, kısa mühlet evvel Literatür Yayınları’ndan piyasaya çıkan yeni yapıtında, majör yahut merkez ligler olarak isimlendirdiğimiz 5 büyük lig ile onların “uydusu” durumundaki başka liglerin ortasındaki giderek açılan uçuruma dikkat çekiyor ve bu mevzunun derinlemesine bir tahlilini okuyucuya sunuyor.
Şöyle diyor Akşar kitabının girişinde;
“Yetmişlerde, seksenlerde futbol televizyonu yönetirdi.
1990’larda televizyon futbolu yönetmeye başladı.
2000’lerden bu yana finans futbolu yönetiyor.
Globalleşen kapitalist dünya tertibinde artık kulüplerin yeni teknik yöneticisi ve işvereni ise finansal kapitalizm.
Bu süreçte Avrupa futbolunu yöneten finansal futbolun işvereni UEFA ise, izlediği ekonomik, finansal ve sportif siyasetlerle onun bahtının mimarı oldu birebir zamanda”
Finansal Futbol kitabını şimdi piyasaya çıkartmadan başlayan Covid-19 salgını nedeniyle Tuğrul Akşar kitabına salgının futbol üzerindeki tesirlerini de ekleme imkanı bulmuş.
1 numaralı spor paranın esiri!
Nitekim de Tuğrul Akşar’ın kitabın önsözünde belirttiği üzere futbol idaresi giderek paraya odaklı bir hal aldı ve bana nazaran artık adeta paranın esiri bir spor kısmı haline geldi. Bunun son örneğini çok kısa müddet evvel “Avrupa Premier Lig” kuruluyor haberi ile gördük. Projeye nazaran oluşturulacak 18 kadrolu lige 6 Milyar Dolar büyüklüğünde bir pasta hisse edilecek. Keza FIFA Lideri Infantino’nun Covid-19 salgını nedeniyle ertelenen Dünya Kulüpler Kupası da tekrar büyük meblağlar vaat eden bir turnuva. Infantino, ayrıyeten UEFA’nın Avrupa’da uyguladığı Uluslar Ligi’ni global hale getirme planlarını yapıyor. UEFA Avrupa’da daima tıpkı ekiplerin oynayacağı bir lige sıcak bakmasa da, 2024 sonrası için planlanan Şampiyonlar Ligi’nin yerini alacak Kupa 1’e çoğunlukla birebir ekiplerin katılması ve gelirlerin büyük kısmını yeniden onların elde etmesi düşünülen format gereği kaçınılmaz.
Bütün bunların tek bir emeli var. Daha fazla finansal gelir.
Türk futbolu bu dev pastadan ne kadar hisse alacak? Bu çok büyük bir muamma değil ne yazık ki. Zira Avrupa’da daima artan bir süratle düşüşe geçen ve uzun müddettir finansal olarak batık durumda olan futbolumuzun ögeleri 2×2=4 eder hesaplamasına dönmediği ve bilançolar daima eksi yazdığı sürece toplam gelirdeki hissesi % 45’e inen küçük pastanın yalnızca kırıntıları ile yetinmeyi sürdürmesi kaçınılmaz.
Ajansspor